Πλατεία Χασάν Αμπάντ, Τεχεράνη

Η πλατεία Χασάν Αμπάντ στην Τεχεράνη, είναι μια από τις ιστορικές πλατείες στην καρδιά της πρωτεύουσας, που έχει απομείνει από την περίοδο της δυναστείας των Κατζάρων και των Παχλαβί.

Σήμερα βρίσκεται σε ένα πλακόστρωτο χώρο, στη διασταύρωση δύο οδών, Ιμάμ Χομεϊνί ή Σεπά και Βαχντατ-έ Ισλαμί. Σε ότι αφορά τη θέση της χωροταξικά, τοποθετείται στα σύνορα της Περιφέρειας 11 και της Περιφέρειας 12 της Τεχεράνης. Παρόλο που η Πλατεία  Χασάν Αμπάντ βρίσκεται τώρα στο κέντρο της πρωτεύουσας, θεωρείτο μια περιοχή στα βορειοδυτικά της Τεχεράνης και στο παρελθόν ήταν οικιστική περιοχή. Με το τέλος της περιόδου της δυναστείας των Κατζάρων και την αρχή της δυναστείας των Παχλαβί, το σταυροδρόμι του Χασάν Αμπάντ μετατράπηκε σε πλατεία διαμέτρου 45 μέτρων, με εντολή του Ρεζά Σαχ, την περίοδο που Δήμαρχος της πόλης της Τεχεράνης ήταν ο Καρίμ Μιρζά Μπουζαρτζομεχρί. Σύμφωνα με τις γύψινες επιγραφές που είναι σκαλισμένες στη νοτιοανατολική πλευρά της πλατείας, η κατασκευή αυτής της πλευράς ολοκληρώθηκε το 1929 και η όλη κατασκευή της πλατείας έγινε από τον Μιρζά Αλί Χαν το 1933, σύμφωνα πάντα με ορισμένες ιστορικές πηγές.

Πριν από την κατασκευή της πλατείας Χασάν Αμπάντ με τη σημερινή της μορφή, υπήρχαν πολλοί κήποι σε αυτή την περιοχή της πρωτεύουσας, που ανήκε στον Μιρζά Γιουσέφ Αστιανί. Είχε έναν γιο που τον έλεγαν Χασάν και αυτός είναι ο λόγος που ονομάστηκε έτσι αυτό το μέρος. Μετά το θάνατο του πατέρα του, τα παιδιά και οι κληρονόμοι του μοίρασαν αυτόν τον κήπο και την περιουσία μεταξύ τους, ξεκινώντας μια σειρά από κατασκευές εκεί.

Έτσι, ο κήπος έχασε το αρχικό του σχήμα με την ανέγερση πολλών διαφορετικών κτιρίων ως που στο τέλος απέμειναν μόνο δύο σταυροδρόμια ως σήμερα. Μετά από λίγο, η πλατεία αυτή μετονομάστηκε από τον Δόκτορα Μαχντί Μαλεκζαντέ σε Πλατεία Μαλέκ αλ-Μοτακαλλεμίν, στη μνήμη του πατέρα του, ο οποίος ήταν ένας από τους κορυφαίους συνταγματολόγους αγωνιστές. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε ένα άγαλμά του στη μέση της πλατείας.

Η αρχιτεκτονική αξία της πλατείας Χασάν Αμπάντ οφείλεται στα τέσσερα μεγάλα καμπύλα κτίρια  που είχαν κατασκευαστεί στις τέσσερις πλευρές της και το καθένα από αυτά είχε δυο κυκλικούς μεταλλικούς θόλους στην κορυφή του. Για το λόγο αυτό, κάποτε η πλατεία ονομαζόταν Πλατεία Χαστ Γκονμπάντ (κατά λέξη, Πλατεία με Οκτώ Θόλους).

Η αρχιτεκτονική αυτών των κτιρίων είναι σημαντική λόγω του συνδυασμού του νεοκλασικού στυλ με το γαλλικό μπαρόκ. Τα κτίρια ήταν  έργο του Αρμένιου αρχιτέκτονα Κελίτς Μπαγκλιάν, ο οποίος ολοκλήρωσε αυτό το έργο σε συνεργασία και σχέδια ενός άλλου Αρμένιου αρχιτέκτονα, του Λεόν Ταντοσιάν. Οι θόλοι κατασκευάστηκαν από τον Δάσκαλο Ακμπάρ Νεκουβάγκτ, ο οποίος ήταν γνωστός και ως Δάσκαλος Ακμπάρ Χαχαρζαντέ.

Η σύνθεση του τετράγωνου σώματος είναι επίσης ένας συνδυασμός των έργων του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα της Αναγέννησης Αντρέα Παλλάντιο. Κατά τη διάρκεια αυτών των αλλαγών, η πλατεία ονομαζόταν κάποτε και πλατεία Παχλαβί. Η πλατεία μετονομάστηκε σε 31 Σαχριβάρ μετά τη νίκη της ισλαμικής επανάστασης και τελικά επέστρεψε στο αρχικό της όνομα, Χασάν Αμπάντ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ένα από τα αρχοντικά γύρω από την πλατεία, το νοτιοανατολικό, καταστράφηκε για να ανεγερθεί το γυάλινο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας (Μπανκ-έ Μελλί), σε σχέδια του Φορουγκί. Αυτό άλλαξε ολόκληρο το πρόσωπο αυτής της ιστορικής κληρονομιάς. Το 1999, το γενικό πρόγραμμα αποκατάστασης της πλατείας, που σχεδιάστηκε να διορθώσει τις προηγούμενες ζημιές, έδωσε, ως ένα βαθμό, την αρχική εμφάνιση αυτού του ιστορικού χώρου.

Προκειμένου να ανακατασκευαστεί και να αναζωογονηθεί η πλατεία, το 2001 ο δήμος της Περιφέρειας 12 έχτισε μια εξωτερική κατασκευή σε σχήμα θόλου πάνω από το κτίριο της Τράπεζας Μελλί, όπως ήταν το ίδιο το παλιό αρχοντικό. Ο σκοπός αυτού του σχεδίου ήταν να διορθώσει τις προηγούμενες ζημιές μέχρι ένα ορισμένο σημείο ώστε να ταιριάξει με τη συνολική όψη τεσσάρων κτιρίων. Η δίρριχτη στέγη ενός από τα τέσσερα κτίρια έπιασε φωτιά και οι δύο θόλοι του υπέστησαν σοβαρές ζημιές, στις 17 Ιουλίου 2017.

Σήμερα, η πλατεία Χασάν Αμπάντ αποτελεί, στην πραγματικότητα, μέρος της ιστορικής και παραδοσιακής υφής της Τεχεράνης των Κατζάρων και του Νασερί Χεσάρ (Φράχτης Νασερί). Υπάρχουν πολλά άλλα αξιοθέατα εδώ, όπως το πάρκο Σαχρ, το Μουσείο Μογκαντάμ, το Μουσείο Ταχυδρομείων και Επικοινωνιών, το Μουσείο Γυαλιού και Κεραμικών της Τεχεράνης, η Πύλη του Εθνικού Κήπου, η Πλατεία Τουπχανέ, το Εθνικό Μουσείο του Ιράν, η οδός 30 Τιρ και άλλα.

Η Πλατεία Χασάν Αμπάντ είναι εύκολα προσβάσιμη από οποιοδήποτε σημείο της Τεχεράνης. Ο σταθμός του μετρό Χασάν Αμπάντ βρίσκεται στη γραμμή 2 του μετρό της Τεχεράνης. Τα λεωφορεία από τους τερματικούς σταθμούς Φαγιάζ Μπαχς – Τερματικός Οστάντ Μόιν, Φαγιάζ Μπαχς – Τερματικός Κασρ ολ-Νταστ και Φαγιάζ Μπαχς – Τερματικός Μαλίκ Αστάρ έχουν στάσεις στην πλατεία Χασάν Αμπάντ.

Μπορείτε επίσης να φτάσετε ως εδώ από Ναζιαμπάντ και Σερά Χαγιάμ με ταξί. Οι νότιοι δρόμοι της πλατείας βρίσκονται υπό τον έλεγχο συντεχνιών με καταστήματα βρεφικών ρούχων ενώ στους βόρειους δρόμους θα βρείτε εργαστήρια ξύλου και επίπλων. Περιμετρικά της πλατείας εργάζονται πωλητές εργαλείων και μαλλιού. Η πλατεία Χασάν Αμπάντ εγγράφηκε στον κατάλογο με τα Μνημεία της Εθνικής Κληρονομιάς του Ιράν το 1998 (Αρ. Καταχώρησης 1977)