Περσέπολη
Το Ταχτ-έ Τζαμσίντ (Περσέπολη, Πάρς), είναι ένα τεράστιο συγκρότημα που περιλαμβάνει παλάτια, πύλες, μαυσωλεία βασιλέων, ανάγλυφα και ένδοξα σκαλοπάτια κατασκευασμένα στη δυτική πλαγιά του βουνού Ραχμάτ. Η ανοικοδόμησή του ξεκίνησε το 518 π.Χ. και ολοκληρώθηκε μετά από 150 χρόνια.
Αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της δυναστείας του Δαρείου Α’, του Ξέρξη και του Αρταξέρξη Α’. Αυτή η αρχαία πόλη απετέλεσε τη μεγαλοπρεπή και τελετουργική πρωτεύουσα για τους Αχαιμενίδες και κτίστηκε σε πέτρινη αναβαθμίδα πάνω από τις πεδιάδες της περιοχής Μαρβντάστ.
Η αρχιτεκτονική των Αχαιμενιδών, πιο γνωστή ως η τέχνη της ολοκλήρωσης και της καινοτομίας, είναι ένα από τα πιο καλλιτεχνικά και αρχιτεκτονικά αριστουργήματα του αρχαίου κόσμου. Τα ανάκτορα αυτού του συγκροτήματος αποτελούνται από πολλά σημαντικά μέρη όπως: σκάλες εισόδου, την Πύλη όλων των Εθνών, το Παλάτι Απαντάνα (Βασιλικό παλάτι Μπαρ-ε-άμ), το Τατσάρ (αποκλειστικό παλάτι του βασιλιά), το παλάτι Χαντίς, την Αίθουσα Τριπύλου (Τριπλή Πύλη), το Παλάτι των Εκατό Στύλων, την ημιτελή πύλη και μαυσωλεία στο ανατολικό τμήμα.
Με βάση διάφορα στοιχεία, υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες για τη χρήση της Περσέπολης, όπως προσωρινή κατοικία και τόπος ανάπαυσης, τόπος τέλεσης τελετουργικών και εαρινών τελετών, παρατηρητήριο αστρονομικών μελετών, χώρος Συμβουλίου και Βουλής, μεγάλος λατρευτικός χώρος για τελετουργίες αλλά και Ζιγκουράτ εμπνευσμένο από την αρχιτεκτονική των Ζιγκουράτ της Μεσοποταμίας.
Τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι ασβεστόλιθοι σε διάφορα χρώματα χωρίς κονίαμα και μόνο με μεταλλικούς σφιγκτήρες. Για την κατασκευή αυτού του τεράστιου συγκροτήματος οι Αχαιμενίδες απασχόλησαν πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους στους οποίους παρείχαν και ασφάλιση εργασίας εκτός από το μισθό που τους έδιναν.
Το 321 π.Χ. ο Αλέξανδρος πυρπόλησε την Περσέπολη και μεγάλο μέρος του συγκροτήματος καταστράφηκε .