Λόφος Ζιβιγιέ

Το Σαγκέζ είναι η βορειότερη πόλη της επαρχίας Κουρδιστάν, η οποία βρίσκεται 187 χλμ. από το Σαναντάζ, την πρωτεύουσα της επαρχίας. Αυτό όμως που επιβεβαιώνει την αρχαιότητα αυτής της περιοχής είναι η αρχαία περιοχή Ζιβιγιέ ή λόφος Ζιβιγιέ.

Ο λόφος ή το κάστρο Ζιβιγιέ βρίσκεται 50 χλμ. από την πόλη Σαγκέζ σε ένα χωριό με το ίδιο όνομα. Σε απόσταση 5 χλμ. από το χωριό υπάρχει ένας ψηλός λόφος με κατασκευές που έχουν απομείνει από 3000 χρόνια πριν. Εδώ είναι το κάστρο, το φρούριο ή ο θησαυρός Ζιβιγιέ. Το ύψος αυτού του λόφου είναι 1835 μέτρα και το φρούριο στην κορυφή του λόφου έχει μήκος 450 μέτρα και πλάτος 118 μέτρα.

Το 1946, ένας Εβραίος ονόματι Αγιούμπ Ρεμπνό, ο οποίος ήταν έμπορος και ασχολείτο με αντίκες, έλαβε άδεια από την κυβέρνηση του Ιράν εκείνη την εποχή για να σκάψει σε αυτήν την περιοχή. Κατά τις ανασκαφές του, βρήκε έναν θησαυρό από χρυσό, ασήμι και ελεφαντόδοντο σε ένα χάλκινο φέρετρο, το οποίο έγινε γνωστό ως «ο θησαυρός του Ζιβιγιέ». Πούλησε μερικά από τα αντικείμενα που ανακάλυψε στο Εθνικό Μουσείο του Ιράν και τα περισσότερα από τα υπόλοιπα τα έβγαλε λαθραία από το Ιράν και τώρα εκτίθενται σε μουσεία όπως το Βρετανικό Μουσείο, το Λούβρο και το Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης.

Αργότερα, μια αμερικανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Δόκτορα Ντάισον ξεκίνησε ανασκαφές σε αυτήν την περιοχή και κατά τη διάρκεια 12 περιόδων ανασκαφής και σε συνεργασία με τους Χαμπιμπουλλάχ Γκαντισί, Νουσρατουλλάχ Μοταμέντ και Σιμίν Λακπούρ, έγιναν νέες ανακαλύψεις. Η πρώτη εξειδικευμένη αναφορά για αυτές τις ανακαλύψεις δημοσιεύτηκε το 1950 από τον Αντρέ Γκοντάρ σε ένα άρθρο με τίτλο «Ο Θησαυρός του Ζιβιγιέ».

Το κτίριο αυτού του φρουρίου ήταν τριώροφο, η είσοδος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του λόφου και έχει 21 πέτρινα σκαλοπάτια. Τα θεμέλια, τα σκαλοπάτια και οι βάσεις των κιόνων είναι από πέτρα και οι τοίχοι από ακατέργαστο πηλό. Ο πρώτος όροφος, μέρος των τοίχων του οποίου υπάρχουν ακόμη, είχε θρησκευτική λειτουργία και πιστεύεται ότι ήταν χώρος λατρείας. Το γεγονός ότι αυτός ο τόπος λατρείας βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την πλαγιά του λόφου το έκανε εύκολα προσβάσιμο στο κοινό.

Λόγω της κλίσης του εδάφους, ο δεύτερος όροφος είναι χτισμένος σε μια τριγωνική πέτρινη εξέδρα που είναι οικιστική. Τα ένθετα δωμάτια από τούβλο είναι βαμμένα σε κρεμ, μπλε και μαύρο χρώμα τα έκαναν να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα. Η ανακάλυψη χάλκινων τόξων και βελών σε αυτόν τον όροφο δίνει την πιθανότητα ο δεύτερος όροφος να ήταν χώρος για στρατιωτικό προσωπικό και στρατιωτικά πυρομαχικά.

Ο τρίτος όροφος, που ονομάζεται επίσης οίκος της εξουσίας, είναι μια αποθήκη σιτηρών, που σημαίνει ένα ασφαλές μέρος για τις μέρες της πολιορκίας και του πολέμου. Αυτός ο όροφος έχει φαρδιά δωμάτια με μεγάλες πόρτες και παράθυρα και 12 πέτρινα κιονόκρανα και μια σειρά από άλλες πέτρινες και ξύλινες στήλες. Ο καθηγητής Αντρέ Γκοντάρ αναφέρει επίσης την ύπαρξη  τραπεζιού και καρεκλών με μπρούτζινες διακοσμήσεις σε αυτή την αίθουσα.

Το δάπεδο αυτού του κτιρίου είναι καλυμμένο με τούβλα και σε ορισμένα σημεία με κεραμίδια. Υπάρχουν δύο πύλες στα βόρεια και νότια αυτού του κάστρου και η πύλη στην κορυφή του βουνού έχει όμορφα διακοσμητικά από κεραμίδια. Αυτό το οχυρό διαθέτει σωληνώσεις νερού που τροφοδοτούνται από τις πηγές του κοντινού βουνού.

Αυτό το κάστρο ανήκει στη φυλή Μανά, της οποίας η πρωτεύουσα ήταν στο Ιζιρτί ή Σαγκέζ. Ήταν φυλές βοσκών που εκμεταλλεύτηκαν τις διαφορές μεταξύ Ουράρτου και Ασσυρίας και δημιούργησαν μια συμμαχία που έγινε γνωστή ως η κυριαρχία των Μαναίων. Λόγω της σχέσης που είχαν με τους γείτονές τους, δηλαδή την Ασσυρία και τον Ουράρτου, οι Μαναίοι επηρεάστηκαν από τον πολιτισμό και την τέχνη αυτών των δύο ισχυρών κρατών. Ως αποτέλεσμα, η τέχνη που χρησιμοποιείται στο Ζιβιγιέ μπορεί να θεωρηθεί ως συνδυασμός της ασσυριακής και ουράρτου  τέχνης. Ο Γκρίσμαν και ο Γκοντάρ θεωρούν ότι η τέχνη του Ζιβιγιέ είναι τοπική. Ο Γκοντάρ το θεωρεί εγγενές στο Μανά και ο Γκρίσμαν θεωρεί ότι το τοπικό στυλ είναι υλικό, το οποίο επηρεάστηκε από την τέχνη του Ουράρτου. Ο Διακόνωφ θεωρεί επίσης την τέχνη του Ζιβιγιέ ως υλικό των Μανά που μπορεί να φανεί στο στυλ του Λορεστάν δεδομένου ότι το στυλ των Μανά  κατηγοριοποιείται ως στυλ Ουράρτου και Ασσυριακό.

Δεν υπάρχουν τουριστικές και ψυχαγωγικές εγκαταστάσεις στον αρχαίο αυτό λόφο και στις γύρω περιοχές για να προσελκύσουν τουρίστες και λάτρεις της ιστορίας σε αυτό το μοναδικό μέρος. Μακάρι να γίνουν ενέργειες για την προστασία αυτής της ιστορικής τοποθεσίας που είναι σπάνια και μοναδική στο Ιράν.

Άλλα αξιοθέατα και τουριστικά μέρη στο Σαγκέζ περιλαμβάνουν ιστορικά μνημεία όπως το Τζαμί Ντομνάρ, το ιστορικό λουτρό Χατζ Σαλέχ και το σπήλαιο Καραφτού.