Ο Khawaja Shams al-Din Mohammad bin Baha’ al-Din Hafez Shirazi, ευρέως γνωστός με το ψευδώνυμό του, Χαφέζ, ήταν ένας διάσημος Ιρανός ποιητής διεθνούς φήμης που γεννήθηκε στην πόλη Σιράζ το έτος 1315 μ.Χ.
Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για την οικογένεια και τους προγόνους του Χαφέζ. Προφανώς, ο πατέρας του ονομαζόταν Baha’ al-Din και η μητέρα του ήταν από την πόλη Kazerun. Στα ποιήματά του, που μπορεί να είναι η μόνη αξιόπιστη πηγή για τη ζωή του, ελάχιστη αναφορά έχει γίνει στην προσωπική του ζωή.
Είχε αποστηθίσει το Ιερό Κοράνι σύμφωνα με δεκατέσσερις αφηγήσεις που το αναφέρουν και γι’ αυτό του δόθηκε ο τίτλος Χαφέζ που σημαίνει αυτός που μπορεί να απαγγέλλει το Ιερό Κοράνι απ’ έξω. Το πιο σημαντικό έργο του Χαφέζ είναι η συλλογή ποιημάτων του (divan), η οποία αποτελείται από περίπου 500 γαζάλ, αρκετές ωδές, δύο μασναβί (μεγάλα ποιήματα), πολλά άλλα ποιήματα και μια σειρά από τετράστιχα που έχουν δημοσιευτεί περισσότερες από τετρακόσιες φορές σε διάφορες μορφές και μεθόδους στα περσικά και σε άλλες γλώσσες του κόσμου.
Ο Χαφέζ θεωρείται ο πιο επιφανής ποιητής της περσικής γλώσσας που έχει συνθέσει γαζάλ. Είναι γνωστό ότι κάθε ιρανικό σπίτι διαθέτει μια ποιητική συλλογή του Χαφέζ. Σύμφωνα με τα παλιά έθιμα και τις παραδόσεις τους, οι Ιρανοί απαγγέλλουν ποιήματα του Χαφέζ σε εθνικές ή θρησκευτικές γιορτές όπως το Νορούζ ή τη νύχτα της Γιαλντά. Ίσως ο αριθμός των απλών ή επιχρυσωμένων χειρογράφων στις βιβλιοθήκες του Ιράν, του Αφγανιστάν, της Ινδίας, του Πακιστάν, της Τουρκίας, ακόμη και των δυτικών χωρών να είναι περισσότεροι από οποιοδήποτε άλλο περσικό ποιητικό βιβλίο.
Μερικοί άνθρωποι αναφέρονται στον Χαφέζ ως «Lisan al-Ghayb (η γλώσσα του αόρατου). δηλ. αυτός που μιλά για το αόρατο. Ο Χαφέζ μιλάει για τη θεϊκή αγάπη που είναι το κύριο θέμα των μυστικιστικών του γαζάλ. Ο Χαφέζ δεν άφησε την πόλη Σιράζ και δεν έκανε μακρινά ταξίδια, ένα όμως είναι βέβαιο, ότι όταν έκανε κάποιο ταξίδι δεν ήταν ποτέ μακρινό. Το ενδιαφέρον και η άποψη του Χαφέζ για την πόλη Σιράζ είναι εμφανή σε ολόκληρο το ποιητικό του έργο και στα γαζάλ, γεγονός που συνάδει με τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του. Πριν γίνει ποιητής, ο Χαφέζ γνώριζε καλά θρησκευτικά, φιλοσοφικά και μυστικιστικά ζητήματα και το όραμά του ήταν η απόλυτη αντανάκλαση της ανησυχίας του για τις κοινωνικές υποθέσεις της εποχής του.
Το ποιητικό έργο του Χαφέζ έχει μεταφραστεί και εκδοθεί σε πολλές γλώσσες. Εμπνευσμένος από τον Χαφέζ, ο Γκαίτε, ο πιο ιδιοφυής Γερμανός συγγραφέας, φιλόσοφος και λογοτεχνική προσωπικότητα, συνέθεσε ένα βιβλίο ποίησης με το όνομα «Δυτικό-Ανατολικό Ντιβάν» και αφιέρωσε το δεύτερο κεφάλαιο, με τίτλο «Hafez Nameh» (Βιβλίο του Χαφέζ) σε ποιήματα προς τιμήν του Πέρση ποιητή.
Ο Χαφέζ πέθανε στην πόλη Σιράζ το έτος 1390 μ.Χ. Στις 11 Οκτωβρίου κάθε χρόνο, διοργανώνεται τελετή για τον εορτασμό του Χαφέζ στον τάφο του στην περιοχή Hafeziyeh της πόλης Σιράζ, στην οποία συμμετέχουν πολλοί Ιρανοί και ξένοι λόγιοι. Αυτή η ημέρα έχει γίνει γνωστή ως Ημέρα Εορτασμού του Χαφέζ.
