Ο Αμπου’λ – Ατά Καμάλ-αλ-Ντιν Μαχμούντ μπιν Αλί, γνωστός και ως Χατζού, ήταν διάσημος Πέρσης ποιητής και μυστικιστής Σούφι του 8ου αιώνα Έτους Εγίρας (14ος αιώνας).
Σύμφωνα με το “Γκολ ο Νορούζ Μασναβί” του, γεννήθηκε στις 20 Ντου αλ-Χιτζά[1] 689 (έτος Εγίρας) σε μια από τις κυρίαρχες οικογένειες της πόλης Κερμάν.
Όπως και οι σύγχρονοί του μελετητές, γνώριζε τις περισσότερες επιστήμες και κατείχε μερικές από αυτές όπως η αστρολογία. Μετά την παιδική του ηλικία και την εφηβεία του, ο Χατζού ταξίδεψε σε πολλές περιοχές όπως στην ιστορική περιοχή Χετζάζη της νυν Σαουδικής Αραβίας, στο Λεβάντε (Μέση Ανατολή), στην Ιερουσαλήμ, στο Περσικό Ιράκ, στο Ιράκ, στην Αίγυπτο, στην επαρχία Φαρς και σε μερικά λιμάνια στον Περσικό Κόλπο.
Έγραψε το Μασναβί του “Homāy o Homāyun” στη Βαγδάτη για να το προσφέρει στον Ιλχανίδη ηγεμόνα Αμπού Σα’ίντ και τον υπουργό του Γκιγιάθ αλ-Ντιν. Όταν, όμως, επέστρεψε στο Ιράν το 1357, ο σουλτάνος ήταν νεκρός. Έγραψε μερικά ποιήματα στα οποία έκανε αστεία για την πόλη Ταμπρίζ και έφυγε προς την επαρχία Φαρς.
Μεταξύ των συγχρόνων του ήταν ο Χαφέζ, ένας από τους σημαντικότερους ποιητές, καθώς είχαν πάντα στενή σχέση. Ο Χατζού ήταν μεγαλύτερος και πιο έμπειρος από τον Χαφέζ, οπότε όταν κατοικούσε στην πόλη Σιράζ, ο Χαφέζ εμπνεύστηκε από αυτόν. Κατά συνέπεια, μπορούμε να βρούμε πολλούς στίχους στο υπέροχο Ντιβάν (ποιητική συλλογή) του Χαφέζ που είναι επηρεασμένοι από τα ποιήματα του Χατζού ή σε ορισμένες περιπτώσεις η ποίηση του Χαφέζ υιοθετείται από τον ίδιο. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα στο ντιβάνι του Χαφέζ, όπως είπε ο Χατζού: «Ποια είναι η λύση αν είμαστε διαβόητοι στον κόσμο λόγω του κρασιού / είναι η μοίρα μας από την αιωνιότητα», και ο Χαφέζ έγραψε: «Επιστρέφουμε σπίτι μέσα από ένα πνευματικό ταξίδι / είναι η μοίρα μας από την αιωνιότητα». Ο Χατζού είχε το παρατσούκλι Ναχλμπάντ μεταξύ των συγχρόνων του και αυτό το παρατσούκλι του δόθηκε λόγω της διακόσμησης των λέξεων και του θαυμασμού των φράσεων. Ο Μουζαφάρ Χεραβί, ποιητής που έζησε την ίδια εποχή με τον Χατζού, τον αποκάλεσε ζωγράφο του Κερμάν και με βάση αυτό, ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι το επάγγελμα του Χατζού ήταν να σχεδιάζει χαλιά.
Ήταν πολυγραφότατος και έγραψε σχεδόν 44.000 στίχους, συμπεριλαμβανομένου του Ντιβάν, μια συλλογή ποιημάτων του με τη μορφή Γαζάλ[2], Κασιντά[3], qeṭʾas (περιστασιακοί στίχοι) και τετράστιχα, του έργου “Χομάι ο Χομαγιούν” (ρομαντικό μασναβί), του “Γκολ ο Νόου” (μια ιστορία αγάπης), του “Ρουζάτ-αλ-ανουάρ”, του “Καμάλ-νάμ” (μυστικά ποιήματα), “Γκοβάρ-ναμά και Σαμ-ναμά” (ένα ηρωικό έπος).
Ο Χατζού πέθανε το 1371 και θάφτηκε στο Αλλαχ-ο-Άκμπαρ κοντά στην Πύλη Κουράν, στην πόλη Σιράζ.
[1] Πρόκειται για το δωδέκατο και τελευταίο μήνα στο ισλαμικό ημερολόγιο. Είναι ο μήνας κατά τον οποίο πραγματοποιείται το Χατζ (Προσκύνημα) καθώς και το Αίντ αλ-Άντχα, η «Γιορτή της Θυσίας».
[2] Το γαζάλ είναι μια μορφή ερωτικού ποιήματος ή ωδής, που προέρχεται από την αραβική ποίηση. Τα γαζάλ ασχολούνται συχνά με θέματα πνευματικής και ρομαντικής αγάπης και μπορεί να θεωρηθούν ως μια ποιητική έκφραση τόσο του πόνου της απώλειας ή του χωρισμού από την αγαπημένη όσο και της ομορφιάς της αγάπης παρά αυτόν τον πόνο.
[3] Αρχαία αραβική λέξη και μορφή ποίησης, που συχνά μεταφράζεται ως ωδή, πέρασε σε άλλους πολιτισμούς μετά την αραβική μουσουλμανική επέκταση.
