Ισά Γκολιπούρ (Βόρειο Χορασάν)

Ο Χατζ Ισά Γκολιπούρ, γνωστός και ως Ισά Μπαχσί, γεννήθηκε το 1942, στο Σαλλάχ, ένα χωριό στην κεντρική περιοχή της κομητείας Μποτζνόρντ. Όντας ντουταρίστας και δεξιοτέχνης σε αυτόν τον τομέα, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ηχογράφηση και τη διατήρηση της μουσικής αυτής της περιοχής. Όπως όλοι οι πρόγονοί του, έχει τον τίτλο Μπαχσί, μια ονομασία που αποδίδεται σε όλους τους παραδοσιακούς Τουρκμένους μουσικούς και ντουταρίστες στο Βόρειο Χορασάν και την Τουρκμενική Σαχρά. Ο ίδιος λέει: «Ο παππούς μου, ο Σολιμάν, ο πατέρας του, ο Καρμπαλαεί Ρεζά  και οι παππούδες μου, ήταν όλοι Μπαχσί».

Οι Μπαχσί είναι ταξιδιώτες τραγουδιστές, ντουταρίστες, αφηγητές, ποιητές και οργανοποιοί. Μερικές φορές τους θεωρούσαν σαμάνους επειδή ήταν θεραπευτές και πνευματικές φιγούρες, και επίσης ήταν υπεύθυνοι για τη μουσική σε εορτασμούς γάμων, γενεθλίων και άλλων σημαντικών γεγονότων της ζωής.

Ο Ισά Γκολιπούρ απομνημονεύει πολλά ποιήματα που μιλούν για την κουλτούρα των Μπαχσί. Μιλάει για ιστορίες όπως το έπος του Κορογλού[1], την ιστορία της Ασλί και του Κερέμ[2] (το τουρκικό “χικαγιέ”, διήγημα), την ιστορία του Ιμπραχίμ Ιμπν Αντάμ[3], την ιστορία της δημιουργίας, το Μπαντ-έ Μπαρμπάρ και πολλές άλλες ιστορίες και ποιήματα που έχει κρατήσει στο μυαλό του. Τα τελευταία 60 χρόνια παίζει Ντοτάρ στο Μποτζνόρντ. Έμαθε πώς να παίζει Ντοτάρ από τον παππού του, Μοχαμμάντ Μπαχσί, και θεωρεί τον εαυτό του ως δάσκαλο του δασκάλου Χασάν Γιαζντανί. Ξεκίνησε τις καλλιτεχνικές του δραστηριότητες από τα 10 του και συνέχισε να είναι καλλιτέχνης μέχρι σήμερα. Η τουρκική είναι η μητρική του γλώσσα, αλλά τραγουδά στα κουρμαντζί (κουρδικά) και στα τουρκμενικά, και πίστευε ότι είναι ένα από τα μέλη των φυλών των Κουρμάντζι και λέει: «Ο πολιτισμός, η γλώσσα και η λογοτεχνία του Κουρμάντζι έχει τόσα πολλά τραγούδια, υπο-ομάδες, μακάμ, ιστορίες κ.λπ. μερικές φορές, πνίγομαι μέσα τους».

Έχει σπουδαίο καλλιτεχνικό υπόβαθρο: έχει λάβει μέρος σε πολλά διαφορετικά εθνικά, περιφερειακά, επαρχιακά και αγροτικά φεστιβάλ, όπως τα μουσικά φεστιβάλ Φατζρ μεταξύ 1988 και 1991, το φεστιβάλ Πιτανέ Τσανγκί (το φεστιβάλ των μαστόρων της λύρας) το 2000 συνοδευόμενος από τον αείμνηστο Χατζ Αλιχάν Αμπτσουρί και τον Χοσέιν Μπαμπί στο φεστιβάλ κουρδικής μουσικής στη Σουλεϊμανίγια (πόλη στο ιρακινό Κουρδιστάν). Υπήρξε επίσης κριτής σε  ορισμένα επαρχιακά και αστικά φεστιβάλ. Ποτέ δεν έλαβε χρήματα για να παίξει σε εκδηλώσεις  που έγιναν στην πατρίδα του. Έχει επίσης εκπαιδεύσει πολλούς μαθητές και δασκάλους μέχρι σήμερα. Τα παιδιά και τα εγγόνια του είναι ανάμεσα στους μαθητές του που έμαθαν μαζί του πώς να παίζουν το Ντοτάρ.

[1].   Το Έπος του Κορογλού είναι ένας ηρωικός θρύλος που διακρίνεται στις προφορικές παραδόσεις των τουρκικών λαών. Ο θρύλος περιγράφει χαρακτηριστικά έναν ήρωα που επιδιώκει να εκδικηθεί ένα λάθος. Συχνά μελοποιήθηκε και παιζόταν σε αθλητικές εκδηλώσεις ως έμπνευση για τους διαγωνιζόμενους αθλητές. Το έπος μιλάει για τη ζωή και τις ηρωικές πράξεις του Κορογλού ως ήρωα των ανθρώπων που αγωνίστηκαν ενάντια στους άδικους ηγεμόνες. Το έπος συνδυάζει τον περιστασιακό ρομαντισμό με τον ιπποτισμό που μοιάζει με τον Ρομπέν των Δασών.

[2]Τραγική ιστορία αγάπης του 16ου αιώνα

[3]   Ο Ιμπραχίμ ιμπν Αντάμ που ονομάζεται επίσης Ιμπραχίμ Μπαλχί είναι ένας από τους πιο εξέχοντες ασκητικούς αγίους των Σούφι. Η ιστορία της μεταστροφής του είναι μια από τις πιο διάσημες στον θρύλο των Σούφι, όπως αυτή ενός πρίγκιπα που αποκήρυξε τον θρόνο του και επιλέγει τον ασκητισμό που απηχεί στενά τον θρύλο του Γκαουτάμα Βούδα. Η παράδοση των Σούφι αποδίδει στον Ιμπραήμ αμέτρητες πράξεις δικαιοσύνης και τον ταπεινό τρόπο ζωής του, ο οποίος έρχεται σε έντονη αντίθεση με την πρώιμη ζωή του ως βασιλιάς του Μπαλχ. Ο Ρουμί περιέγραψε εκτενώς τον θρύλο του Ιμπραχίμ στο Μασναβί του.

Facebook
Twitter
Email

Gholamreza Takhti

Ο Gholamreza Takhti, ευρέως γνωστός ως “Jahanpahlavan” (Παγκόσμιος Πρωταθλητής), ένας διάσημος Ιρανός…

Περισσότερα