Το Μπλε Τζαμί (Masjid-e Kaboud)

από Azita Rajabi

Σύμφωνα με την επιγραφή της κύριας εισόδου του, αυτό το ιστορικό τζαμί χτίστηκε από τον Abolmozafar Jahan Shah Kara Koyunlu από τη σύζυγο και την κόρη του το έτος 1465 μ.Χ. στην πόλη Ταυρίδα (Tabriz).

Αυτό το τζαμί αναφέρεται με διάφορα ονόματα όπως «Jahan Shah Mozaffariyeh Kaboud» (λόγω του χρώματος των εσωτερικών επιφανειών της εισόδου, “Firouzeh Islam” (λόγω του τιρκουάζ χρώματος του θόλου που είχε παλιά) και Gouy Masjid (που σημαίνει μπλε στην τοπική διάλεκτο). Σύμφωνα με τον Dieulafoy, το τζαμί ανήκε στους Σουνίτες. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, οι κύριες στέγες αυτού του κτιρίου κατέρρευσαν ως αποτέλεσμα σεισμού τον 17ο αιώνα μ.Χ. και είχαν απομείνει μόνο η βεράντα, η είσοδος, μερικά δοκάρια και οι κύριες καμάρες.
Η είσοδος αυτού του συγκροτήματος ήταν χτισμένη σε ψηλό έδαφος με αμφικλινή αψίδα από πάνω. Και στις δύο πλευρές της εισόδου διακρίνονται δύο κίονες με σπειροειδή σχεδίαση που συνδέονται με το κτίριο, οι οποίες ήταν όμορφα διακοσμημένες με τετράκλιτα σχέδια που είναι από τα παλαιότερα στο Ιράν. Μετά από μια σχετικά μικρή απόσταση, η κύρια είσοδος του τζαμιού ανοίγει στην αίθουσα προσευχής που αποτελείται από δύο μεγάλες ξεχωριστές αίθουσες. Η κύρια στέγη και των δύο αιθουσών έχει κατεδαφιστεί και ξαναχτιστεί. Η κύρια κόγχη του τζαμιού βρίσκεται στη δεύτερη αίθουσα. Αυτή η κόγχη είναι διακοσμημένη με μικρά σκαλιστά οκταγωνικού σχήματος μπλε πλακάκια.

Το δάπεδο του κτιρίου είναι στρωμένο με πέτρινες πλάκες και οι τοίχοι του είναι διακοσμημένοι με μικρά κομμάτια διασυνδεδεμένων χρωματιστών πλακιδίων δίνοντάς του την όψη ενός κομματιού υφάσματος. Οι τοίχοι είναι κατασκευασμένοι από μάρμαρο και είναι διακοσμημένοι με “Bannai Script” (μια μορφή ισλαμικής καλλιγραφίας) και εγχάρακτα πλακάκια (μωσαϊκά). Λόγω της διαφοράς και της υπεροχής του σε σχέση με άλλες διακοσμήσεις σε στυλ Azari, το στυλ πλακιδίων αυτού του κτιρίου είναι αρκετά ιδιαίτερο και μοναδικό. Το τζαμί είχε επίσης διακοσμηθεί με πολυάριθμες επιγραφές με γραφές όπως Raqa’, Kufi, Naskh, Thulth και Nastaliq, η σημαντικότερη από τις οποίες είναι η επιγραφή με πλάτος 60 cm που έχει τοποθετηθεί πάνω από το εγκάρσιο περιθώριο των κόγχων.

Πηγές

– Evliyâ Çelebi, Travelogue, μετάφραση στα Περσικά από τον Hossein Nakhjavani, Τεχεράνη, 1959

– Dieulafoy, Jane, La Perse, la Chaldée et la Susiane, μετάφραση στα Περσικά από τον  Alimohammad Farahvashi, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Τεχεράνης, 1992

– Zka’, Yahya, Ιρανικές Πόλεις, Jahad Daneshgahi Press, 1987

– The National Geographical Gazetteer of the Islamic Republic of Iran, Ταυρίδα, Γεωγραφικός Οργανισμός Ενόπλων Δυνάμεων, 2001

– Sistani, Afshar, Μια Ματιά στην Επαρχία του Ανατολικού Αζερμπαιτζάν, Ινστιτούτο Έρευνας Rayzan, 1990

– Pirnia, Mohammad Karim, Στυλιστικές απόψεις της Ιρανικής Αρχιτεκτονικής, Edited by Gholamhossein Memerian, Nashr-e Me’mar, 2004

– Zendehdel, Hassan, Τουριστικός Οδηγός του Ιράν, Επαρχία Ανατολικού Αζερμπαιτζάν, Εκδόσεις Irangardan, 1997