Μαχτάμπ Νορουζί (Σιστάν και Μπαλουτσεστάν)

Η Μαχτάμπ Νορουζί είναι μια από αυτές τις γυναίκες που απαθανάτισε την καθημερινότητά της και την τοπική τέχνη του βιότοπού της με την αγάπη και τις συνεχείς προσπάθειές της. Είναι η πιο διάσημη καλλιτέχνης σε ότι αφορά το κέντημα στην περιοχή Σιστάν και του Μπαλουτσεστάν.

Γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1933 στο χωριό Γκασεμαμπάντ, της περιοχής Μπαμπούρ στην κομητεία Ιρανσάχρ. Δεδομένου ότι το Γκασεμαμπάντ είναι πολύ κοντά στον ποταμό Χιρμάντ, είχε πολλούς πάντα πράσινους φοίνικες στο παρελθόν. Αλλά όταν η ξηρασία επηρέασε αυτήν την περιοχή, το Γκασεμαμπάντ έχασε και όλη του τη βλάστηση. Η γεωργία, που αποτελούσε πηγή εισοδήματος για πολλές οικογένειες, αντιμετώπιζε πλέον σοβαρό κίνδυνο. Η τέχνη των γυναικών του Γκασεμαμπάντ βοήθησε αυτή την περιοχή να βρει μια άλλη πηγή εισοδήματος και κράτησε ζωντανή αυτή την αρχαία χειροτεχνία. Το κέντημα είναι συνηθισμένο σε μια τεράστια περιοχή του Μπαλουτσεστάν, αλλά το Γκασεμαμπάντ είναι μια από τις σπάνιες περιοχές που εξακολουθεί να αντιστέκεται στα φτηνά μοτίβα που ράβονται από μηχανές και τα ψεύτικα έργα που εισάγονται από γειτονικές χώρες. Αυτή η αντίσταση ενάντια στην εισαγόμενη τέχνη είναι η κληρονομιά της Μαχτάμπ Νορουζί.

Η φήμη της δεν είναι αδικαιολόγητη. Έμαθε το παραδοσιακό κέντημα από τη μητέρα της σε ηλικία δεκαπέντε ετών. Στα δεκαέξι της κατείχε ήδη άψογα την τέχνη του κεντήματος. Δεν ερωτεύτηκε ποτέ κανέναν άντρα, δεν παντρεύτηκε ποτέ και δεν έκανε παιδιά. Βρήκε την αγάπη στις βελονιές των κεντημάτων και αφιέρωσε εξήντα τρία χρόνια από τη ζωή της στην κατασκευή, τη διδασκαλία και την προστασία της τέχνης του κεντήματος. Γι’ αυτό όλες οι γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια του χωριού θεωρούν τους εαυτούς τους παιδιά της Μαχτάμπ Νορουζί. Ταξίδεψε και σε άλλα μέρη της επαρχίας για να προωθήσει αυτή την τέχνη. Αυτό που τη διακρίνει από τους άλλους είναι τα ωραία και δεξιοτεχνικά έργα της καθώς και η προσπάθεια που κατέβαλε σε αυτή την τέχνη. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού της δυναστείας των Παχλαβί, έγινε διάσημη για τα κεντήματα που έκανε σε ορισμένα φορέματα. Κάποια από τα έργα τέχνης της φυλάσσονται σήμερα στο συγκρότημα Σαανταμπάντ στην Τεχεράνη. Πέθανε στις 14 Ιουλίου 2012 σε ηλικία εβδομήντα οκτώ ετών. Πριν από το θάνατό της, δώρισε τα χωράφια της στο Γκασεμαμπάντ ώστε να χτιστεί μια βιβλιοθήκη σε αυτό. Το 2014, η ανιψιά της, Ζεϊνάμπ Νορουζί, που έμαθε την τέχνη του κεντήματος από αυτήν, διοργάνωσε μια έκθεση με τίτλο «Τα Χειροτεχνήματα των Θυγατέρων της Μαχτάμπ».

Η εεπιρροή της Μαχτάμπ Νορουζί φαίνεται όχι μόνο στα κεντήματα, αλλά και στα ποιήματα των θυγατέρων της. Σε ένα ποίημα, η Νασρίν Μπεχτζατί λέει για την Μαχτάμπ: «Έμαθα πολύ αργά ότι η Μαχτάμπ, η γυναίκα των Μπαλούχ της χώρας μου, “έρραψε” με τη βελόνα της ολόκληρο τον κόσμο. Παρόλο που δεν είχε δει το δάσος, δημιούργησε μια γραμμή του τρένου από το Τζαβέ ως το Ζαχεντάν τόσο πράσινη που όλο το Μπαλουτσεστάν μύριζε σαν ορυζώνας».

Facebook
Twitter
Email