Kalash ή Giveh (εσπαντρίγια) του Κουρδιστάν
Giveh καλείται η παραδοσιακή εσπαντρίγια του Ιράν , ωστόσο οι ντόπιοι κάτοικοι του Κουρδιστάν την αποκαλούν «Kalash». Οι εσπαντρίγιες έχουν γίνει μέρος της καθημερινής ζωής καθώς και του πολιτισμού του Κουρδιστάν και είναι εξαιρετικά δημοφιλείς σε πόλεις όπως η Mαριβάν.
Υπάρχουν πολύ λίγα έγγραφα σχετικά με την ιστορία της εσπαντρίγιας , όμως οι Κούρδοι εκτιμούν ότι είναι χιλιάδων ετών. Κάποιος ερευνητής διηγείται στα ποιήματά του , τα οποία είναι συγκεντρωμένα στο Shahnameh (Βιβλίο των Βασιλέων) ότι ο Giv, ένας από τους διασημότερους ήρωες του βιβλίου, πήγε στο Tουρκιστάν για να επιστρέψει τον Siavash. Ο θρυλικός αυτός ιρανός πρίγκιπας περιπλανήθηκε μαζί με την μητέρα του για επτά χρόνια. Η ανάγκη για ένα ελαφρύ και ανθεκτικό υπόδημα γι ’αυτό το μακρύ ταξίδι του με τα πόδια, τον οδήγησε στην εφεύρεση της εσπαντρίγιας. Από τότε, όποιος χρειάζεται παρόμοια υποδήματα, επιλέγει τις εσπαντρίγιες . Με το πέρασμα του χρόνου η εσπαντρίγια υπέστη πολλές αλλαγές. Αυτό το υπόδημα είναι το μόνο παραδοσιακό παπούτσι του Ιράν , που κατασκευάζεται σε επαρχίες με καυτή έρημο ή ορεινό κλίμα. Στην πραγματικότητα, είναι ένα καλοκαιρινό παπούτσι, επειδή η βροχή και το νερό προκαλούν καταστροφή στη σόλα του.
Ένα χαρακτηριστικό της εσπαντρίγιας είναι ότι δεν έχει αριστερό ή δεξί πόδι, και τα δύο είναι τα ίδια. Επίσης , ένα άλλο χαρακτηριστικό της είναι ότι τα είδη της καθορίζονται με βάση το υλικό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή της καθώς και τη μέθοδο παρασκευής της. Το άνω μέρος της εσπαντρίγιας συνήθως είναι υφασμένο από βαμβάκι ή μετάξι. Το συγκεκριμένο μέρος αυτού του υποδήματος είναι πολύ σημαντικό στην ομορφιά και το σχήμα του , επομένως η επιλογή του κατάλληλου νήματος απαιτεί προσοχή. Όσο πιο λεπτό και όσο πιο λείο είναι το νήμα, τόσο πιο όμορφα και ανθεκτικά είναι αυτά τα υποδήματα. Η σόλα τους μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα είδη: 1) Την υφασμάτινη σόλα 2) Τη σόλα Ajideh (συνδυασμός βαμβακιού και στρώσεων δέρματος) 3) Την δερμάτινη σόλα και 4) Την πλαστική και προκατασκευασμένη σόλα. Η δημιουργία της εσπαντρίγιας απαιτεί την συνεργασία τριών ομάδων.
Η πρώτη ομάδα αποτελείται από αυτούς που υφαίνουν το πάνω μέρος της εσπαντρίγιας με νήματα και βελόνες. Συνήθως η ομάδα αυτή αποτελείται από γυναίκες. Η δεύτερη αποτελείται από αυτούς που επεξεργάζονται τη σόλα. Τέλος η τρίτη ομάδα αποτελέιται από τους ανθρώπους που ενώνουν το υπόδημα αυτό , ράβωντας μαζί το πάνω μέρος και το πέλμα. Σχεδόν όλο το υλικό που χρησιμοποιείται στην κατασκευή του συγκεκριμένου υποδήματος είναι φυσικό. Η εσπαντρίγια είναι τόσο σημαντική για τους ανθρώπους του Κουρδιστάν που χρησιμοποιείται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπως οι γάμοι. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χειροτεχνίας επέλεξε τη Μαριβάν ως τη διεθνή πόλη της εσπαντρίγιας.
