To Gereh Chini ή Trelliswork της Τεχεράνης
Ένα από τα παραδοσιακά διακοσμητικά και εφαρμόσιμα χειροτεχνήματα του Ιράν είναι το “Gereh Chini”, το οποίο κυριολεκτικά σημαίνει να τακτοποιεί κανείς τους κόμπους, δηλαδή την τέχνη της τοποθέτησης λεπτών κομμένων ξύλων πάνω σε μια επιφάνεια με βάση ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Οι γεωμετρικοί κόμβοι οι οποίοι επαναλαμβάνονται όμορφα και ρυθμικά θεωρούνται το ουσιαστικό μέρος του Gereh. Η αρχή του Gereh Chini δεν έχει χρονολογηθεί ακριβώς, αλλά η δυναστεία Seljuk είναι γνωστό ότι, αποτελεί την πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε αυτή η τέχνη και το Ισφαχάν είναι ο τόπος γέννησής της. Ακόμα, η δυναστεία Safavid είναι γνωστή και ως η εποχή που άνθισε το Gereh. Για το Gereh Chini, τα κομμάτια ξύλου χρησιμοποιούνται στο ακατέργαστο χρώμα τους και δεν τους προστίθεται χρώμα. Σύμφωνα με τους δασκάλους αυτής της τέχνης, το πλατάνι είναι το καλύτερο ξύλο για να κάνει κανείς το Gereh.
Ωστόσο, δεν μπορεί να μην αναφερθεί το γεγονός πως, το ξύλο από άλλα δέντρα, όπως για παράδειγμα η καρυδιά, η οξιά, το morus, το αμύγδαλο, τα ασημικά, η ζέλκοβα, το αχλάδι και η τζιτζιπίου χρησιμοποιούνται επίσης για την κατασκευή δομών, όπως για παράδειγμα οι πόρτες των ιερών, ο άμβωνας, οι πόρτες και τα παράθυρα, τα κουφώματα, τα τραπεζομάντιλα, τα διαχωριστικά, τα καλύμματα τραπεζιών και πολλά άλλα διακοσμητικά αντικείμενα. Ακόμα υπάρχουν επτά είδη κόμπων ή αλλιώς Gereh: το Tond, το Kond, το Shol, το Kond o Shol, το Pili και το Doroodgari και καθένα από αυτά έχει διάφορα υπόβαθρα και σχέδια. Επίσης το Gereh Chini μπορεί να χωριστεί σε τρεις ομάδες: 1. Όλο το ξύλο 2. Το Moshabbak (το οποίο αποτελεί πλέγμα πλέγματος) και 3. Το παράθυρο Orosi ή αλλιώς Sash. Πιο συγκεκριμένα το Orosi είναι ένα είδος παραθύρων το οποίο αποτελείται από Gereh αλλά και έγχρωμα γυαλιά, τα οποία είναι ιδιαίτερα όμορφα και χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο κατά τη δυναστεία του Zand και του Qajar. Όσον αφορά τις καλλιτεχνικές πτυχές, η Orosi το δίχως άλλο έχει μεγάλη σημασία.
Ακόμα αξίζει να αναφερθεί το γεγονός ότι, στην τέχνη του Gereh Chini, το Gereh ή αλλιώς ο κόμβος είναι, στην πραγματικότητα, διασταυρώσεις κομματιών ξύλου που έχουν συνδεθεί στενά και είναι κάπως κλειδωμένα μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να δημιουργούν έτσι λεπτά σχέδια. Όσο πιο λεπτά είναι τα κομμάτια του ξύλου, τόσο πιο πολύτιμο είναι και το προϊόν. Επίσης η χρήση των αρμών των γλωσσών και των αυλακώσεων κάνει τα κομμάτια του Gereh Chini να αντέχουν περισσότερο στο χρόνο δεδομένου ότι, τα επηρεάζει το διαφορετικό κλίμα που υπάρχει στο Ιράν. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μπορούμε να βρούμε πολλά έργα τέχνης του Gereh Chini σε πολλά ιστορικά ιρανικά κτήρια.
Αδιαμφησβήτητα ένα από τα καλύτερα παραδείγματα αποτελούν τα Chehel Sotoon (τα οποία κυριολεκτικά είναι σαράντα στήλες), τα Hasht Behesht (τα οποία και αυτά κυριολεκτικά αποτελούν οκτώ ουρανοί) και τα ιστορικά σπίτια, όπως για παράδειγμα το Alam’s House και το Shekh ol-Islam στο Isfahan. Υπάρχουν επίσης το House of Tabatabaei στο Kashan, το Abbasian, το Boroujerdi, το Golestan Palace και άλλα παρόμοια κτίρια στο Yazd και την Τεχεράνη. Σήμερα, υπάρχουν εργαστήρια του Gereh Chini στην Τεχεράνη, όπου και αυτή η τέχνη εξακολουθεί να ασκείται μέχρι σήμερα.
